Monety obce będące w obiegu na ziemiach polskich to bardzo potężny dział numizmatyki. Jego rozwojowi sprzyjają paradoksalnie okresy burzliwej historii, wojny, wyprawy łupieżcze i te wątki w naszej historii, o których chciałoby się częstokroć zapomnieć. Myliłby się jednak ten, kto stwierdziłby, że to z podobnych burzliwych okresów pochodzi większość obiegowych monet obcych. Zdecydowanie częściej docierały one do Polski niejako przypadkiem, tylko dlatego, że jakaś ich cecha okazywała się korzystniejsza niż w przypadku rodzimego bilonu.
Zdjęcie znalezione na stronie Flickr.com
Historii podobnych monet jest cała masa, a zaczyna się już przed rokiem tysięcznym od denara krzyżowego, i to zaczyna się od razu spektakularnie. Denar krzyżowy był pierwszą moneta obcą będącą w obiegu na ziemiach polskich i od razu na dobre zakorzenił się na naszym gruncie- do tego stopnia dobrze, że był najczęściej spotykaną monetą. Później, bo około roku tysiąc trzechsetnego, pojawiły się praskie grosze, których historia na ziemiach polskich liczy sobie dwa i pół wieku. Jednak z Czech przypływał do Polski nie tylko dobry i wartościowy pieniądz, ale także sporo szkodliwych fałszywych sztuk bilonu, czego przykładem może być świdnicki półgrosz, który w ciągu kilkudziesięciu lat zrujnował gospodarkę polskiego Śląska.
Numizmatyka nie jest tylko zbieraniem monet. Jest także, a może przede wszystkim, zbieraniem historii. Czasem jest i tak, że historię opowiadają monety obce będące w obiegu na ziemiach polskich. Nieważne, czy to chlubna czy wstydliwa karta z historii, jest to zawsze część polskości, o której, jak się okazuje, numizmatycy wiedzą często znacznie więcej niż ktokolwiek inny, wliczając w to także historyków. Pieniądz szedł za swoim właścicielem wszędzie, więc nawet krótka walka o tron między Batorym a cesarzem pruskim, Maksymilianem, odbiła się, choć niezbyt wyraźnie, właśnie w numizmatyce, podczas gdy inne źródła są w tym zakresie jeszcze bardziej skąpe.
Numizmatyka w temacie monet obcych będących w obiegu na ziemiach polskich jest potężnym działem kolekcjonerstwa, ale kolekcjonerstwa na najwyższym poziomie, ponieważ numizmaty w tym zakresie zbiera się wyłącznie świadomie, choć wiele z nich okres swojej świetności ma za sobą od kilkuset lat. Zapaleńcom nie przeszkadzają jednak ani starte wzory stempla, ani skomplikowane dzieje monety- to jest ich żywioł i numizmatyka w takim ujęciu zaczyna nabierać zupełnie nowego znaczenia, urastając do rangi poważnej nauki pomocniczej historii.